تمرین‌ها

حدود ۲۰۰ هزار سال پیش در آفریقا، انسان امروزی با یک جهش ژنتیکی از سایر گونه‌ها جدا شد. در همین زمان مغز انسان بزرگ‌تر شد و بخشی از آن که مسئول زبان است شکل گرفت. از آن لحظه، انسان توانست معنا را با صدا پیوند دهد و افکارش را با دیگران در میان بگذارد — آغاز زبان در نوع بشر.

پس از این تحول، انسان‌ها از آفریقا به خاورمیانه، آسیا و سپس اروپا و آمریکا مهاجرت کردند. در مسیر مهاجرت، ظاهر جسمی و رفتارشان تغییر کرد و زبان‌های گوناگون پدید آمد. از یک زبان اولیه، هزاران زبان به وجود آمد و برخی در گذر زمان از بین رفتند یا در هم آمیختند.
امروزه حدود پنج تا شش هزار زبان زنده وجود دارد. بسیاری از آن‌ها از یک خانواده زبانی هستند، مانند زبان‌های هند و اروپایی که در واژه‌هایی مثل mother و brother ریشه‌های مشترک دارند.

نوام چامسکی در نظریه «اصول و پارامترها» می‌گوید همه انسان‌ها با یک توانایی زبانی ذاتی به دنیا می‌آیند. مغز ما اصول کلی زبان را دارد، اما بسته به محیط، پارامترهایش تنظیم می‌شود. به همین دلیل، کودکی که در ایران رشد می‌کند فارسی یاد می‌گیرد، در ژاپن ژاپنی، و در آفریقا یکی از زبان‌های محلی.
تفاوت زبان‌ها به دلیل تفاوت در این تنظیم‌هاست، نه ساختار مغز. مثلاً در فارسی می‌توان گفت «گفتم» ولی در انگلیسی باید گفت “I said”. این تفاوت‌ها همان پارامترهای زبانی‌اند که مغز هر کودک بر اساس زبان محیطش تنظیم می‌کند.

پارامترهای زبانی در دوران کودکی فعال می‌شوند. اگر کودک در این زمان در معرض فرم‌های درست زبانی قرار بگیرد، مغزش زبان را طبیعی می‌آموزد. اما اگر این اتفاق نیفتد، بخشی از سیستم زبانی مغز غیرفعال می‌ماند. برای جبران این مسئله، مجموعه‌ای از صداها (صداهای آموزشی ۲ تا ۳ ثانیه‌ای) طراحی شده است. این صداها مثل دانه‌های زبانی‌اند که بخش‌های مختلف مغز را تحریک و فعال می‌کنند. هدف این صداها بازسازی و فعال‌سازی همان بخش زبانی مغز است که در دوران کودکی برای یادگیری زبان فعال می‌شود. آن‌ها:

• کمبودهای زبانی را جبران می‌کنند،
• پارامترهای زبانی را دوباره تنظیم می‌سازند،
• و مسیر یادگیری طبیعی زبان را باز می‌گردانند.

در مادرانی که انگلیسی زبان بومی‌شان نیست، آهنگ و فرم گفتار طبیعی زبان انگلیسی در گفتار روزمره وجود ندارد؛ بنابراین مغز کودک به اندازه کافی تحریک زبانی دریافت نمی‌کند. صداها برای همین طراحی شده‌اند تا جایگزین این الگوها شوند و پارامترهای لازم را فعال کنند. اما مهم‌تر از خود صداها، روش استفاده از آن‌هاست. مثل باشگاه ورزشی، ابزارها مهم‌اند، ولی نتیجه را تمرین درست می‌سازد. تکنیک‌هایی مانند فعالیت‌های حرکتی، صداها، تکرار من و تو، و تمرین‌های گفتاری، کمک می‌کنند مغز کودک از این صداها به‌طور مؤثر استفاده کند. بنابراین نگران سطح زبان خودتان نباشید؛ چون ترکیب صداهاو روش‌های آموزشی دوره نشاط طوری طراحی شده که مغز کودک به‌صورت طبیعی و مؤثر مسیر یادگیری زبان دوم را طی کند.